De informatiesamenleving te lijf: blijf helder in je hoofd!

Als bestuur van Kweek, moet je jezelf willen presenteren aan de buitenwereld en dus veel netwerkbijeenkomsten bezoeken. De ene keer krijg je een lading aan kaartjes waarvan je denkt ‘wat heb ik híer nu weer aan’ en de andere keer kom je iemand tegen waarvan je denkt ‘o, vertel…’

Dit overkwam me toen ik in gesprek raakte met Eric van den Heuvel. ”Ik lever nachtrust”, vertelde Eric opgewekt. Na twee seconden stilte -waarin in mijn hoofd onder anderen een TellSell hoofdkussen van terugverend schuim en Auping-matrassen voorbij kwamen- vertelde hij verder. Zijn bedrijf heet ”Een Helder Hoofd”. Toen begonnen bij mij wat belletjes te rinkelen…

Eric van den Heuvel levert niks fysieks. Dus inderdaad geen bedden, hoofdkussens of wat dan ook. Hij zorgt ervoor dat we, ondanks de hoeveelheden informatie die we dagelijks tot ons (moeten!) nemen in de huidige maatschappij, ons hoofd helder kunnen houden. Dit deed bij enorm denken aan een college van Mariek Vanden Abeele voor de cursus Social Media @ Work and Play, wat ging over dit probleem met de huidige manier waarop we nu leven. Ik dacht daarom dat het voor veel CIW-studenten (en wellicht voor iedereen die dit leest) een herkenbaar onderwerp is en besloot Eric te interviewen over zijn visie hierop.

Hoe ben jij gekomen tot dit bedrijf?

Nou, om eerlijk te zijn is Een Helder Hoofd ontstaan uit frustratie. Ik heb een technische achtergrond en heb me altijd beziggehouden met het ontwikkelen van software voor het optimaliseren van bedrijfsprocessen. Hier kwam ik steeds vaker mensen tegen die op de vraag hoe het met ze ging ”druk!” antwoordden. Door het altijd drukke gevoel van werknemers in een bedrijf werd de ontwikkelde software niet goed geïmplementeerd, vooral ook door het uitstellen hiervan. Ik ben me dus steeds meer gaan focussen op de dingen die werknemers belemmeren goed te functioneren. Bij een bedrijf waar we de software geïmplementeerd hadden werd ik erop aangesproken door de baas dat ik, los gezien van de software, goed had geholpen met het structureren van de werkprocessen. Vroeger moest bijvoorbeeld een offerte verstuurd worden maar had iedereen het te druk om het op zich te nemen. Er moest dan iemand aangewezen worden die dit op zijn of haar bordje zou krijgen, best lastig! Werk werd afgeraffeld en de offertes waren kwalitatief niet erg goed. Na enkele trainingen hadden mensen rust in hun hoofd en kon dat beetje extra werk er makkelijk bij. Met als gevolg dat er betere offertes op tafel kwamen. Dit, en andere soortgelijke gevallen hebben mij gestimuleerd hierin verder te gaan.

Maar waar komt dat drukke gevoel vandaan dan?

We leven in een tijdperk waarin er zó veel prikkels op een dag binnenkomen dat ons hoofd letterlijk vol raakt. Met de komst van internet en daarbij email, sociale media en andere toepassingen is de hoeveelheid informatie die we tot ons moeten nemen aanzienlijk gegroeid, terwijl onze capaciteit eigenlijk hetzelfde is gebleven. Ik noem dit ook wel het gat tussen wat we moeten en kunnen. Ook is werk en privé lang niet meer zo goed gescheiden als vroeger. Hoe vaak beantwoord jij tussen je werk door tegenwoordig emails, appjes, of belletjes die niks te maken hebben met datgene waar jij op dat moment mee bezig bent? Hier moet je overzicht in kunnen bewaren, oftewel: mentale ruimte kunnen creëren.

Mentale ruimte, hoe creëer je dat dan?

Dat kan ik misschien het beste uitleggen aan de hand van email. Je hebt jezelf er vast wel eens op betrapt emails te lezen en te denken: oh, die moet ik morgen nog even teruglezen en hierop reageren. Je markeert de emails als ongelezen en gaat verder met waar je mee bezig bent. Maar waarom doe je dit? Als er een brief op de deurmat ligt maak je die toch ook niet open om hem te lezen, vervolgens terug te stoppen en op de deurmat te leggen tot je tijd of zin hebt hier iets mee te doen? Waarom doen we dit met digitale dingen dan wel? Het blijft in je hoofd zitten als ”to do” en wanneer jij te veel ”to do’s” in je hoofd hebt zitten geeft dat onrust.

Dit doet me denken aan een oud experiment van George Miller over de korte-termijn opslag van informatie. Het is dus ook echt wetenschappelijke bewezen?

Het experiment van Miller is inderdaad een mooi voorbeeld van wat er gebeurt als we te veel informatie in ons hoofd laten zitten. We kunnen volgens Miller dan ook maximaal 7 dingen onthouden op korte termijn. En volgens recenter onderzoek is dit nog minder… Komen er te veel nieuwe ”to do’s” bij, is de kans groot dat je geheugen dit niet meer aankan en bepaalde dingen vergeten worden. Je moet dus een manier vinden om informatie te structureren. En dan hebben we het alleen nog gehad over alle informatie die je BEWUST tot je neemt.

Ja, daar heb je wel een punt…

In deze wereld moeten we op een andere manier met werk omgaan en er zelf pro-actief mee bezig zijn. Het vergt nieuwe vaardigheden die je op school (nog) niet aangeleerd krijgt. Wanneer we kijken naar het aantal burn-outs in het bedrijfsleven, zien we een sterkte toename afgelopen jaren. Dit is ook niet gek want hoe houd je in het arbeidsleven alle ballen in de lucht? Daarnaast is mentale ruimte goed voor onze creativiteit en innovativiteit. Vroeger had je macht als je kennis had, nu kun je op Google zó veel informatie vinden dat je pas toegevoegde waarde creëert als je ook echt iets met die kennis kunt; en daar is ruimte voor nodig in je hoofd.

En hoe doe je dat nu concreet?

Iedereen kan er natuurlijk zo z’n eigen strategieën voor hebben; iedereen is nu eenmaal anders en brengt op een andere manier structuur aan in zijn of haar werk. Maar veel mensen kunnen dit niet goed (genoeg). Ik houd workshops waar mensen naartoe komen met een agenda of to-do lijstje. Ik begin altijd met een stukje theorie over waarom je je druk en gejaagd voelt. Vervolgens kom ik met wat concrete vaardigheden om mentale structuur aan te brengen en dan is het aan de mensen zelf om het toe te gaan passen. Na zo’n workshop heb ik altijd nog contact met de mensen of het allemaal lukt en of ze eventueel hulp nodig hebben bij bepaalde praktijksituaties.

Welke tip kun je mij en de lezers meegeven?

Zorg ervoor dat je je eigen koers blijft varen; zo voorkom je in het plan van iemand anders te komen. Ga niet meteen met je smartphone in de weer wanneer je net wakker bent. Je begint je dag al meteen fout: sta eerst rustig op, drink een kop koffie, eet je ontbijtje en laat je mobiele apparaten even links liggen. Bedenk je wat jouw plannen zijn voor die dag en zorg dat je, wanneer je berichten van buitenaf toelaat, ook echt in de gelegenheid bent om te reageren en/of de informatie te structureren door het maken van een duidelijk ”to do”-lijstje.

Namens Kweek heel erg bedankt voor je inspirerende interview Eric! Dit kunnen we van ons ”to do”-lijstje strepen 😉

Wil je meer informatie  over Eric en zijn werk,
kijk dan op www.eenhelderhoofd.nl.